انواع زعفران:
زعفران دارای انواع متفاوتی است که با قیمت های مختلف در بازار وجود دارد.
زعفران به پنج دسته کلی ۱-دسته، ۲- پوشال، ۳- سرگل و 4- نگین 5- خامه یا ریشه زعفران تقسیم می شود .
منظور از انواع زعفران در تقسیم‌بندی مربوط به بخش قرمز و زرد رنگ زعفران می باشد.در نظر داشته باشید که منظور از کلاله، قسمت قرمز رنگ و منظور از خامه، بخش زرد رنگ رشته زعفران است.
۱- زعفران دسته:
اصلی‌ترین و پایه‌ای ترین نوع زعفران است.
از کنار هم چیده شدن و خشک شدن تمامی یک رشته زعفران (شامل کلاله و خامه) به‌دست می‌آید.
زعفران دسته ، براساس درجه بندی سازمان ملی استاندارد زعفران رشته ای درجه 4نام دارد
2- زعفران پوشال:
در زعفران پوشال بخش کلاله قرمز رنگ رشته زعفران به همراه ۱ تا ۳ میلیمتر از بخش خامه زرد رنگ است.
زعفران پوشال ، براساس درجه بندی سازمان ملی استاندارد زعفران رشته ای درجه 1،2،3 نام دارد
3- زعفران سرگل:
زعفران سرگل، در این نوع، بخش خامه (ریشه) وجود ندارد و کلاله‌های کاملا قرمز رنگ به‌صورت جدا از هم می باشند، زعفران خالص را تشکیل می‌دهند.
زعفران سرگل ، براساس درجه بندی سازمان ملی استاندارد زعفران رشته ای بریده نام دارد
4- زعفران نگین:
در زعفران نگین رشته‌های سه‌شاخه‌ای کلاله قرمز رنگ و ضخیم و بدون قسمت خامه (زردرنگ) از میان رشته‌های موجود جدا شده و زعفرانی حجیم تهیه می‌شود.
زعفران نگین ، براساس درجه بندی سازمان ملی استاندارد زعفران رشته ای بریده نام دارد
فاخرترین و گران‌بهاترین نوع زعفران ، زعفران نگین است.
بالاترین قدرت رنگ‌دهی را دارد .
رشته های زعفران برای فعال کردن طعم خود به حرارت نیاز دارند، بنابراین اگر آن‌ها را مستقیما به ظرف غذا اضافه می¬کنید، باید آن را به مدت کافی بپزید. همچنین باید مراقب باشید که رشته¬های زعفران نسوزند.
از طرف دیگر، زعفران پودر شده، از آسیاب زعفران رشته¬ای به دست می آید. می توانید آن را مستقیما بدون هیچ آماده سازی خاصی هنگام پخت غذا به آن اضافه کنید. از آن جایی که به راحتی در غذا حل می شود، شکل پودری ادویه به طور یکنواخت به غذا طعم و عطر می‌دهد.
5- کنج یا زعفران سفید:
با جدا کردن زعفران نگین از دسته، قسمت ریشه زعفران باقی می‌ماند که در ایران به آن زعفران سفید می گویند.
برخی از تقلبات زعفران:
مواد افزودنی به زعفران که شامل:آب ، روغن یا چربی ، گرده گل زعفران ، شکر یا نوشابه
افزودن روغن یا چربی:
ممکن است مقداری زعفران چرب باشد که از 2 روش قابل تشخیص می باشد:
از طریق لمس کردن زعفران ، در صورتی که به مقدار خیلی جزئی دستتان چرب می شود
یک تکه کاغذ داخل پاکت زعفران انداخته و پس از چند ساعت کاغذ را برداشته ، اگر قسمتی از کاغذ چرب شد نشانه این است که زعفران به نوعی روغن آغشته شده است که باعث سنگین شدن زعفران می شود
افزودن گرده گل زعفران:
ممکن است گرده علاوه بر میزان طبیعی خود زعفران به آن اضافه شود که تشخیص میزان گرده بایستی توسط افراد خبره در این زمینه صورت بگیرد
افزودن شکر یا نوشابه :
ممکن است کلاله های زعفران نسبت به حالت طبیعی کمی زبرتر و رنگ کدرتری داشته باشد که نشانه آن است که محلول شکر ویا نوشابه به آن اضافه شده که باعث افزایش وزن می شود.
قابل ذکر است که راه های تشخیص غیرآزمایشگاهی دیگری نیز ممکن است باشد .
خواص زعفران:
- زعفران در درمان طیف گسترده ای از اختلالات از جمله بیماری های عروق کرونر ، فشار خون بالا ، اختلالات معده ، قاعدگی دردناک و اختلالات یادگیری و حافظه موثر باشد.
- مطالعات مختلف نشان داده اند كه زعفران دارای فعالیتهای ضد التهابی ، ضد تَصَلُّبِ شَرایین ، ضد ویروس و سمیت سلولی است.
از دیگر خواص بیشمار زعفران می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- ضد افسردگی و شادی آور
- محرک میل جنسی
- ضد سرطان (خاصیت آنتی اکسیدانی)
- تقویت کننده حافظه
- آرام بخش
- پایین آورنده چربی خون
- موثر در درمان بیماری های قلبی عروقی
- درمان بی خوابی و اضطراب
- ضد اسپاسم
- کمک کننده هضم غذا
- ضد نفخ
- خلط آور
- تسکین دهنده درد
- ضد التهاب
- تسکین دهنده درد معده
- موثر در هضم غذا
- اشتها آور
- ضد فشار خون
- تقویت سیستم دفاعی آنتی اکسیدانی بدن
- دارای ترکیباتی نظیر بتاکاروتن، لیکوپن، زاگزانتین، ریبوفلاوین، تیامین و ویتامین C می باشد
